DRUMS FUSION 2023 – Koncert Yasmin Levy w Filharmonii Pomorskiej |

Yasmin Levy to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych wokalistek world music. Wyjątkowość artystki idealnie wpasowała się w eklektyzm dźwięków towarzyszący tegorocznej – 16 już edycji festiwalu rytmu i sztuki perkusyjnej

Ladino czyli język starokastylijski z naleciałościami hebrajskimi to zapomniany język hiszpańskich Żydów. Flamenco określane jako folklor andaluzyjskich Cyganów, pochodzi z południowych rejonów XVIII-wiecznej Hiszpanii, Andaluzji. Te dwa bogate muzycznie i historycznie gatunki łączy Yasmin Levy intensywny i głęboki kobiecy wokal otoczony muzyką sefardyjską.

W swoim przejmującym stylu śpiewania Yasmin wskrzesza na nowo najpiękniejsze utwory dziedzictwa żydowsko-hiszpańskiego ginącego języka ladino, który pozostaje jedną z najbardziej przejmujących i romantycznych muzycznych tradycji i jednocześnie sięga po muzyczne inspiracje hiszpańskiego flamenco.

Charakterystyczną innowacją muzyki Yasmin jest włączenie elementów flamenco i użycie takich instrumentów jak skrzypce, wiolonczela i fortepian i brzmienie muzyki irańskiej.

Śpiewanie w stylu Ladino wiąże się z wielką tradycją – wyjaśnia sama artystka. Wspomina, że nauczyła się go słuchając innych kobiet, uważa ten styl za piękny, ale brakuje tam pasji, a flamenco to czysta pasja. Śpiew Yasmin wyróżnia nie tylko mocny, głęboki głos, ale także niezwykła ekspresja i emocje jakie artystka przekazuje na scenie.

Muzyka sefardyjska ujmuje szlachetnością dźwięku, a zarazem lekkością w przekazie, który to pochodzi z czasów, kiedy to jeszcze na Półwyspie Iberyjskim kwitła nauka, poezja, muzyka i mistycyzm żydowski. Sefarad – to po hebrajsku Hiszpania, Ziemia Obiecana Żydów do końca XV wieku, kiedy to zostali stamtąd wygnani. Do dwunastego wieku, ziemie te znajdowały się pod panowaniem arabskim, tolerancyjnym i kultywującym wolność wyznania. Kwitła tam wtedy poezja, muzyka i kultura sefardyjska. Współistniejąca wielokulturowość Żydów, chrześcijan i muzułmanów miała swoje odbicie najczęściej w muzyce, w pieśniach, które znamy dziś jako sefardyjskie, a które przetrwały wieki.

Yasmin Levy na scenie bydgoskiej Filharmonii Pomorskiej

Wokalistka utrzymała doskonały kontakt z publicznością. Rytm wyklaskiwany przez muzyków podłapywany przez słuchaczy, chętnie wchodzących w interakcję z muzykami. Pomiędzy utworami artystka częstowała odbiorców niewymuszonym dowcipem, już po drugiej piosence informując że obok śpiewania potrafi również mówić i zamierza z tego korzystać. Trzeci utwór to była własna interpretacja artystki utworu ukraińskiego poety – jeden z najbardziej znanych romansów rosyjskich „Oczy czarne”.

Zapowiedziała na wstępie, że jeżeli słuchacze nie chcą być tego wieczora smutni, powinni wyjść… dla niej smutek i nostalgia oznacza szczęście. Jak zdradziła, smutek jest najpiękniejszą emocją i nie wyobraża sobie życia bez niego, dlatego chciałaby żebyśmy podczas koncertu dali się ponieść pełnej nostalgii podróży muzycznej.

Yasmin doskonale żonglowała przy tym nastrojem czy to doborem repertuaru, czy zapowiedziami, dowcipem, a smutek stawiając obok refleksyjności i zadumy. Intensywność sceniczna Yasmin opiera się nie na przesadnej ekspresji i gestach, ale na sile pięknego głosu i nastroju.

Misją artystów jest ocalenie muzyki sefardyjskiej od zapomnienia, z zachowaniem pełnego szacunku do tradycji oraz przekazywanie dźwięków i emocji w unikatowy sposób, taż żeby te emocje towarzyszyły słuchaczom jeszcze długo po zakończeniu koncertu. Doskonały wieczór wypełniony emocjami i wyjątkowością muzyki artystki, sala Filharmonii Pomorskiej wypełniona słuchaczami – jeżeli był smutek to zdecydowanie satysfakcjonujący.